1. Doświadczenia i eksperymenty myślowe. Podobno w 1581 r. 17-letni Galileusz, podówczas student I roku na uniwersytecie w Pizie, podczas mszy w katedrze ujrzał wiszącą lampę wahającą się u sufitu w powiewach wiatru wpadającego do środka poprzez szeroko otwarte drzwi. Zmierzył okres wahań lampy, porównując go z własnym pulsem i stwierdził, że nie zależy on wcale od tego, czy wychylenie lampy jest małe, czy duże. Później, już jako uznany naukowiec, potwierdził te obserwacje, przeprowadzając stosowne eksperymenty. W ten sposób odkrył jedną z podstawowych własności wahadła i mógł zaproponować użycie tego urządzenia do regulowania biegu zegarów. Na jednym z wykładów wykonał doświadczenie. Drewnianą deskę ustawił pod określonym kątem i w wyznaczonych miejscach przewiązał sznurkiem. Druga odległość była 3 razy większa od 1, trzecia - 7, czwarta - 13, a piąta - 15. Gdy po tak przygotowanej desce toczyła się kulka, wybijała równomiernie rytm. To było doświadczenie na prędkość przyspieszenia. Dzięki temu także dowiódł, że kulka ciężka toczy się z tą samą prędkością co lekka. Udowodnił to za pomocą specjalnie skonstruowanych urządzeń wykorzystujących wodę do pomiaru czasu.
2. Poświęcony nauce, potępiony przez kościół ... Wydana w 1632 r. książka "Dialogo dei Massimi Sistemi" ("Dyskusja o systemach głównych") była uważana w Europie za dzieło mistrzowskie, jednak było jasne, że pomimo jednoznacznych instrukcji papieża, Galileusz popiera teorię Kopernika. Rozgniewany papież nakazał Galileuszowi stawić się w Rzymie przed sądem. 70-letni wówczas Galileusz, prawie ślepy wskutek obserwowania Słońca, był traktowany z szacunkiem, jednakże został uznany winnym i wezwany do wyparcia się swych poglądów. Nie mając w zasadzie wyjścia, Galileusz odwołał swe rzekome błędy. Nie został uwięziony, jednak nałożono nań areszt domowy, który odbywał niedaleko Florencji. Tam kontynuował swe badania prowadząc obserwacje Słońca do czasu, gdy w 1637 r. oślepł całkowicie. Cały czas utrzymywał korespondencję z innymi naukowcami. Wynalazł między innymi praktycznie zastosowanie dla wahadła - do regulowania ruchów zegara. Tą ideę wcielił w życie w 1656 r. Holender Christian Huygens (1626 - 1693). Galileusz zmarł 8 stycznia 1642 r. Podobno na łożu śmierci mamrotał eppur si muove (a jednak się kręci) - oczywiście chodziło o ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca.
3. Wynalazł ten teleskop, czy nie? W 1609 r. Galileusz, odwiedziwszy Wenecję dowiedział się o nowym wynalazku - teleskopie. Rok wcześniej przyrząd taki zbudował Holender Hans Lippershey. Zaraz po powrocie do Padwy, Galileusz skonstruował dla siebie ulepszoną wersję tego przyrządu optycznego. Opracował przy tym metodę wyznaczania promieni krzywizny soczewek. Wkrótce teleskop Galileusza stał się jednym z podstawowych przyrządów naukowych, nawigacyjnych i obserwacyjnych.
4. Odkrycia astronomiczne. Uzbrojony w nowe potężne narzędzie badawcze, Galileusz rozpoczął badania nieba i wreszcie zaczął ogłaszać swe odkrycia. Stwierdził, że powierzchnia Księżyca nie jest gładka, jak dotychczas twierdzono, że Droga Mleczna składa się z mnóstwa gwiazd, i że Jowisz posiada własne satelity. Szczególnie ważne było to ostatnie, dowodziło bowiem, że Ziemia nie jest jedynym ciałem niebieskim wokół którego krążą inne ciała. Obserwator także takie zjawiska i obiekty jak plamy na Słońcu, fazy Wenus, pierścienie Saturna - a swe odkrycia opublikował w dziele "Siderius nuntios" w 1610 r. W tym samym roku Galileusz porzucił Padwę i stanowisko, by stać się pierwszym filozofem i matematykiem na dworze księcia Toskanii. Dzięki posadzie tej miał więcej czasu na własne badania. W 1611 r. odwiedził Rzym, gdzie zaprezentował swój teleskop dostojnikom kościoła. Zachęcony dobrym przyjęciem, postanowił opublikować swe Listy o plamach na Słońcu (1613), w których twierdził, że ruch plam w poprzek tarczy Słonecznej potwierdza teorię Kopernika. Wywołało to wielką wrzawę wśród grona profesorów, wciąż głoszących teorię Ptolemeusza. Uzyskali oni poparcie zakonu dominikanów, a ci zadenuncjowali Galileusza do świętej inkwizycji. Galileusz bezzwłocznie napisał list do Rzymu, w którym wyjaśniał że byłoby "wielką szkodą dla dusz, gdyby ludziom, którzy zostali przekonani przez dowody na coś powiedziano, że wiara w to jest grzechem". Zaraz potem sam wybrał się do Watykanu, by próbować przekonać dostojników kościoła. Nieszczęśliwie dla niego kardynał Bellarmine, główny autorytet teologiczny, zadecydował ogłosić kopernikanizm poglądem fałszywym i mylnym, a dzieło Kopernika "De revolutionibus orbitum coelestium" polecił umieścić na indeksie ksiąg zakazanych.
5. Mały kalendarzyk z życia. 1581: Zbadał prawa ruchu wahadła (izochronizm). 1609: Zbudował pierwszą lunetę (30-krotną, systemu znanego odtąd jako "luneta Galileusza"), którą zastosował do obserwacji astronomicznych. 1611: Opublikował opisy swoich obserwacji astronomicznych w dziele "Sidereus Nuncius" ("Gwiezdny posłaniec"), w tym: kratery na księżycu plamy na Słońcu, dzięki którym stwierdził obrót Słońca wokół osi i wyznaczył okres jego obrotu cztery największe księżyce Jowisza: Lo, Europa, Ganimedes i Callisto (zwane do dziś "galileuszowymi"). 1613: Zaobserwował fazy Wenus, jeden z ważniejszych wtedy dowodów na słuszność heliocentrycznego systemu Kopernika. 1632: Opublikował swoje główne dzieło "Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo tolemaico e copernicano" ("Dialog o dwu najważniejszych układach swiata: ptolemeuszowym i kopernikowym"), w którym zawarł podstawowe wyniki swoich badań z dziedziny mechaniki (np. prawa swobodnego spadania) oraz obszerne uzasadnienie teorii heliocentrycznej Kopernika. Imię Galileusza noszą: niewielki krater (15 km średnicy) na widocznej stronie Księżyca, duży krater na Marsie (124 km ?rednicy), cztery największe księżyce Jowisza (zwane zbiorowo "galileuszowymi"), duży ciemny obszar Galileo Regio na Ganimedesie, planetoida 697 Galilea, sonda kosmiczna Galileo badająca układ Jowisza.
http://wwwnt.if.pwr.wroc.pl/kwazar/mtk2/fizycy/116718/default.htm
